Welke rol spelen Rav-emissiefactoren bij de uitbreiding van veestallen?

Rav-emissiefactor

Bij staluitbreidingen wordt bijna altijd gebruik gemaakt van de Rav-emissiefactoren. Als er dus een besluit genomen is op basis van deze factoren, geeft dit een mogelijkheid om rechtsmiddelen aan te wenden. De Regeling ammoniak en veehouderij (Rav) geeft per staltype (huisvestingssysteem) aan wat de verwachte emissie van een bepaald staltype is. Dit is de zogenaamde Rav-emissiefactor. Er zijn een flink aantal staltypen en per diersoort heb je verschillende systemen. Per systeem is een emissiefactor vastgelegd.

In het afgelopen decennium is duidelijk geworden dat de emissiefactoren lang niet altijd een betrouwbaar beeld geven en dat met het gebruik ervan de daadwerkelijke uitstoot van ammoniak regelmatig wordt onderschat. En als de daadwerkelijke uitstoot hoger is dan wordt berekend, dan zal ook de toename van de stikstofdepositie groter zijn. Daarmee zijn significante effecten dus niet meer uit te sluiten. Vanwege die onzekerheid mogen de Rav-emissiefactoren dus niet zonder meer gebruikt worden bij de beoordeling van een voorgenomen uitbreiding van een veehouderijbedrijf. Hoewel dit al in verschillende rechtszaken is geconcludeerd, gebeurt het nog steeds dat provincies hier onvoldoende kritisch naar kijken.

Voorbeeld: Melkveehouderij in Driebergen-Rijsenburg

In 2020 had de provincie Utrecht een vergunning verleend voor de bouw van een nieuwe melkrundveestal met een emissiearm stalsysteem. Bij uitspraak van 22 september 2021 heeft de rechtbank het daartegen ingestelde beroep gegrond verklaard en het besluit vernietigd. De provincie is in beroep gegaan. .
In hoger beroep is geconsteeerd dat, zolang de oorzaken van de twijfel over de juistheid van de emissiefactor niet duidelijk zijn, de emissie van de stal niet met behulp van de Rav-emissiefactor met de vereiste zekerheid in kaart kan worden gebracht. Een berekening van de emissie met de Rav-emissiefactor voor stalsysteem A1.13 kan daarom nu niet zonder meer worden gebruikt in een voortoets of passende beoordeling voor een natuurvergunning.
Het voorzorgbeginsel (artikel 6, derde lid, van de Habitatrichtlijn) en de strikte uitleg die het Hof van Justitie daaraan geeft in een voortoets en passende beoordeling, laten een andere uitkomst van de uitspraak niet toe. De provincie moet een ander besluit nemen.
Hier vind je de uitspraak en hier de bespreking door de Commissie mer van deze en twee andere zaken.

Verder lezen

Hieronder zijn de belangrijkste rapporten vermeld op basis waarvan door de rechter is geconcludeerd dat emissiearme stallen minder effectief zijn dan gedacht en dus niet leiden tot de verwachte vermindering van de stikstofuitstoot.

CBS Rapport:
Verbruggen, C. & Geertjes, K. (2019) Stikstofverlies uit opgeslagen mest Stikstofverlies berekend uit het verschil in verhouding tussen stikstof en fosfaat bij excretie en bij mestafvoer. CBS. https://www.cbs.nl/nl-nl/maatwerk/2019/44/stikstofverlies-uit-opgeslagen-mest

Wageningen Rapport
Mosquera, J., van Dooren, H. J. C., Ogink, N. W. M., van Well, E. A. P., & Monteny, G. J. (2021). Monitoring van methaan-, ammoniak-, en lachgas emissies uit melkveestallen: Praktijkmetingen in de periode oktober 2018-februari 2020 (No. 1286). Wageningen Livestock Research. https://edepot.wur.nl/536752

CDM-advies ‘Stikstofverliezen uit mest in stallen en mestopslagen’: https://open.overheid.nl/documenten/ronl-ab0cb3b1-4c93-4baa-b12f-0e1b49fc0841/pdf

Nieuwsbericht https://www.wur.nl/nl/onderzoek-resultaten/onderzoeksinstituten/livestock-research/show-wlr/emissiearme-stallen-werken-niet-of-minder-goed-dan-verwacht.htm
Bijbehorende rapport Schatting van stikstofverliezen uit stallen op basis van de stikstof-fosfaat verhouding in afgevoerde mest: Evaluatie van de NP-methode en effect van staltype: https://edepot.wur.nl/631641

Pagina's van Raad van State: Onzeker of emissiearme stallen doen wat ze beloven:
https://www.raadvanstate.nl/@132885/emissiearme-stallen/
https://www.raadvanstate.nl/actueel/nieuws/oktober/negen-uitspraken-over-natuurvergunningen/

Relevant is ook het advies van Stichting Advisering Beroepsrechtspraak: https://stab.nl/2022/04/19/wnb-vergunning-noord-brabant-4/
Stichting Advisering Bestuursrechtspraak voor Milieu en Ruimtelijke Ordening, kortweg STAB, is een onafhankelijke en onpartijdige deskundige op het gebied van het fysieke leefomgeving. STAB levert uitsluitend advies aan de (bestuurs-)rechter, en alleen op diens verzoek. De onpartijdige en onafhankelijke positie van STAB is wettelijk verankerd in de Wet milieubeheer, de Wet op de ruimtelijke ordening en de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht.

De Rav en de Omgevingswet

De Regeling ammoniak en veehouderij (Rav) is vervallen en opgegaan in de Omgevingswet. Daarbij zijn de codes gewijzigd (Rav-code naar Ow-code). Daarover vind je meer op Informatiepunt Leefomgeving (IPLO).